Kunstenaar Esther van der Ham beschilderde onlangs vier schoolcontainers die gebruikt gaan worden als school in het Syrische vluchtelingenkamp Bab as Salaam. In de ontwerpen maakte zij gebruik van monumenten uit Syrië die op gevarenlijst staan van de Unesco Werelderfgoedlijst. De schoolcontainers zorgen voor kleur in het grauwe en troosteloze vluchtelingenkamp. Kinderen gaan hierdoor met meer plezier naar school en de ontwerpen herinneren hen aan het normale leven in Syrië. Van der Ham deed dit op verzoek van een hulporganisatie die zich richt op educatie in Syrië en in Syrische vluchtelingenkampen. Begin januari vloog zij naar Gaziantep, Turkije, aan de Syrische grens. Daar maakte zij met Syrische vluchtelingen het kunstwerk op vier containers.
Naar school in een tent
In Syrië gaan miljoenen kinderen niet meer naar school en zijn naar schatting 2 miljoen kinderen getraumatiseerd door oorlogservaringen. Oscar Bergamin, directeur van de hulporganisatie Ash-Sham Care die de schoolcontainers heeft geïnitieerd: ‘In het vluchtelingenkamp gaan nu 1.700 van de 5.200 kinderen naar school in een tent. De schoolcontainers zorgen voor veel betere schoolomstandigheden voor de kinderen. Ook kunnen door het plaatsen van de containers meer kinderen in het kamp gebruik maken van onderwijs.’
Monumenten van de Unesco Werelderfgoedlijst
Voor het ontwerpen van kunstwerken op de containers kreeg de kunstenaar Esther van der Ham de vrije hand van Bergamin. Van der Ham: ‘Bij mijn vooronderzoek bleek dat veel belangrijke monumenten in Syrië op de gevarenlijst van de werelderfgoedlijst van Unesco staan. Daarom heb ik deze monumenten als thema gekozen voor de schoolcontainers. Zo is de inmiddels verwoeste klokkentoren van Homs verwerkt en mocht de beroemde moskee van Damascus niet ontbreken. Dit zijn voor de Syrische mensen belangrijke symbolen van hoop en vrede vertelde Bergamin mij. Uiteraard heb ik aan het geheel wel een eigen draai gegeven door het toevoegen van bijzondere bomen en vogels.’
Noodzaak beschilderde containers
Bergamin: ‘De structuur en regelmaat die het schoolleven biedt, vermindert de kans op een blijvend trauma en zorgt voor een beter toekomstperspectief. Door het beschilderen van de school gaan ze met meer plezier naar school. Het herinnert ze aan het normale leven in Syrië en het brengt kleur in het grauwe en grijze bestaan in het vluchtelingenkamp. Daar staan geen bomen meer, de twee bomen die er stonden zijn omgehakt om een vuur mee te maken. De school wordt een ontmoetingsplek voor moeders die daarmee weg kunnen van hun tent. Deze school heeft een belangrijke sociale functie in het kamp.’
Jamil &Jamila
Het beschilderen van de school is een vervolg op het boek Jamil &Jamila dat Elsbeth de Jager en Esther van der Ham schreven om op de scholen in de vluchtelingenkampen te gebruiken. Het helpt kinderen onder meer om hun trauma’s te verwerken. Kinderen in Europa krijgen door het lezen van het boek meer begrip voor leeftijdgenootjes in de vluchtelingenkampen. Door het geven van presentaties op (basis)scholen vertellen De Jager en Van der Ham over dit project. De Jager en Van der Ham gaan in februari 2015 aan het vervolg op dit boek werken.
Info: Droomvallei Uitgeverij Breda; € 12,50. Voor ieder verkocht exemplaar gaat een extra boek naar de kinderen in het vluchtelingenkamp. Zie ook: www.droomvallei.net.
